Franciszek Groër

---

Życiorys

Franciszek Groër urodził się w rodzinie prawnika Wincentego oraz aktorki Zofii Kurzejemskiej, będąc wnukiem Franciszka Ksawerego. W młodości uczęszczał do gimnazjów zarówno w Warszawie, jak i Petersburgu. Po zdaniu egzaminu dojrzałości, w 1905 roku, rozpoczął swoje studia w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, jednak nie udało mu się ich ukończyć. W latach 1906–1911 kształcił się na Wydziale Medycznym Uniwersytetu we Wrocławiu, gdzie w 1912 roku uzyskał tytuł doktora.

W latach 1913–1914 był asystentem w Laboratorium Immunologicznym i Biochemicznym w Wiedniu, a od 1914 do 1919 roku pełnił tę samą funkcję na Katedrze i Klinice Pediatrycznej Uniwersytetu Wiedeńskiego. W 1916 roku obronił habilitację. Okres między 1919 a 1939 rokiem spędził w Lwowie jako profesor (od 1923 roku profesor zwyczajny) Uniwersytetu Jana Kazimierza, gdzie kierował Kliniki Pediatrycznej Wydziału Lekarskiego UJK. Od 1924 roku był aktywnym członkiem Towarzystwa Naukowego we Lwowie, a w 1931 roku uzyskał status członka korespondenta, a od 1948 roku przynależał do PAU. W 1933 roku został członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a w 1938 Lwowskiego Towarzystwa Fotograficznego, będąc członkiem korespondentem PAN od 1954 roku.

Oprócz działalności naukowej, Groër pełnił również rolę przewodniczącego Towarzystwa Przyjaciół Muzyki i Opery we Lwowie oraz był dyrektorem administracyjnym Opery Lwowskiej w latach 1931–1933. Był również zapalonym fotografem, co potwierdza jego członkostwo w Związku Polskich Artystów Fotografików od 1954 roku.

W czasach sowieckiej okupacji Lwowa (1939–1941) kontynuował funkcję kierownika kliniki pediatrycznej, które to stanowisko piastował również podczas niemieckiej okupacji (1941–1944) i po ponownym zajęciu Lwowa przez ZSRR, aż do 1946 roku. W nocy 3 lipca 1941 roku, w wyniku aresztowania kilkudziesięciu polskich profesorów uczelni wyższych we Lwowie, Groër był jedynym z grupy, który ocalał z zamachów na Wzgórzach Wuleckich.

Po wysiedleniu ze Lwowa, w 1946 roku osiedlił się w Bytomiu, gdzie pracował jako kierownik Katedry i Kliniki Chorób Dziecięcych Akademii Lekarskiej. W latach 1948–1951 pełnił funkcję prorektora tej uczelni, która w 1950 roku zmieniła nazwę na Akademia Medyczna w Zabrzu. Od 1951 roku zarządzał Oddziałem Pediatrycznym Instytutu Gruźlicy w Otwocku, a w latach 1951–1961 kierował Oddziałem Gruźlicy Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, a także pełnił rolę dyrektora tego instytutu i był (od 1946 roku) członkiem Nadzwyczajnej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich.

W 1939 roku zainicjował pionierskie transfuzje krwi u noworodków ze skazą krwotoczną, co miało duże znaczenie w medycynie. W 1945 roku odkrył czynnik przeciwkrwotoczny obecny jako zanieczyszczenie witaminy K, który działał leczniczo w przypadku małopłytkowości pierwotnej, określając go mianem czynnika AHF.

Franciszek Groër był żonaty z Angielką Cecylią Cumming od 1915 roku. Zmarł w Warszawie, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 16-2-25).

Ordery i odznaczenia

Franciszek Groër został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które świadczą o jego zaangażowaniu i wkładzie w rozwój kraju. Wśród nich znajduje się:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał 13 lipca 1954,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 14 stycznia 1955.

Nagrody

Franciszek Groër zdobył Nagrodę Państwową III stopnia za swoje znaczące badania w zakresie gruźlicy wieku dziecięcego w roku 1955.

Upamiętnienie

W stolicy Polski, w dzielnicy Targówek, a dokładniej w Osiedlu Bródno, została uhonorowana pamięć Franciszka Groëra poprzez nadanie jego nazwisk ulicy. Ta inicjatywa została formalnie uregulowana uchwałą nr LXV/534/98 podjętą przez Radę Miasta Stołecznego Warszawy dnia 2 marca 1998 roku.

---

Oceń: Franciszek Groër

---