Jacek Jurzak, który przyszedł na świat 16 października 1946 roku w Bielsku, to postać o wielu talentach i niespotykanie bogatym życiorysie. Był nie tylko polskim kierowcą wyścigowym, ale również pilotem rajdowym, konstruktorem oraz osobą związaną z działalnością CIA.
Jego życie zakończyło się 23 września 2005 roku w Rochester, gdzie pozostawił po sobie znaczący ślad w polskim sporcie motorowym oraz w tajemniczym świecie wywiadu.
Życiorys
Jacek Jurzak przyszedł na świat w Bielsku-Białej jako syn Tadeusza. Jego kariera związana z motorsportem rozpoczęła się w latach 1974–1977, kiedy był pilotem rajdowym Ewalda Pauliego oraz Wiesława Cygana w Rajdowych Samochodowych Mistrzostwach Polski (RSMP). W 1976 roku wspólnie z Cyganem zdobył tytuł mistrza Polski w klasie Polskiego Fiata 126p.
W tym samym roku zadebiutował także w Wyścigowych Samochodowych Mistrzostwach Polski (WSMP). Poza swoimi osiągnięciami w sporcie, Jurzak pracował jako adiunkt w Politechnice Łódzkiej, w szczególności w filia w Bielsku-Białej, gdzie w 1981 roku uzyskał stopień naukowy doktora.
Ważnym momentem w jego karierze było skonstruowanie na przełomie lat 70. samochodu wyścigowego oznaczonego jako JJ-01, inspirowanego projektami Formuły 1, 2 i 3. Interesującą nowinką był zastosowany w nim monokok zamiast tradycyjnej ramy rurowej, co stanowiło innowację w krajach bloku wschodniego. Pojazd napędzany był silnikiem Łada, a Jurzak rywalizował na torach aż do 1984 roku, jednak nie odniósł wówczas większych sukcesów. Warto również wspomnieć, że był współuczestnikiem projektu samochodu EK 85.
W latach 1972–1973 Jurzak przeszedł szkolenie jako funkcjonariusz polskiego wywiadu. W kwietniu 1980 roku rozpoczął współpracę z CIA (zdobył pseudonim „Michał”), co niestety skończyło się dla niego tragicznie. 10 listopada 1983 roku został aresztowany, a proces, który miał miejsce 30 maja 1984 roku, zakończył się skazaniem go na 15 lat więzienia. Po apelacji, 30 czerwca 1984 roku, sąd zwiększył karę do 25 lat pozbawienia wolności. Warto zauważyć, że 11 czerwca 1985 roku na moście Glienicke w Berlinie przekazano go, wraz z czterema innymi amerykańskimi szpiegami, Stanom Zjednoczonym w zamian za Mariana Zacharskiego.
Po tych wydarzeniach, w 1993 roku, Jurzak został współautorem patentu „System i metoda automatycznego sterowania pojazdem po pasie drogi” (US 5245422 A). Niestety, zmarł w 2005 roku w Rochester, pozostawiając po sobie interesujące ślady w historii motorsportu i wywiadu.
Przypisy
- Teresa Semik: Jak konstruktor wyścigówki został szpiegiem. [w:] dziennikzachodni.pl [on-line]. 18.10.2015 r. [dostęp 12.10.2016 r.]
- Grzegorz Chyła: Polskie wyścigi samochodowe 1980–1989. Toruń: Automobilklub Toruński, 2015 r. ISBN 978-83-942405-0-9.
- Grzegorz Chyła: Polskie wyścigi samochodowe 1980–1989. Toruń: Automobilklub Toruński, 2015 r. ISBN 978-83-942405-0-9.
- Robert Steć: Polskie samochody wyścigowe. Opole: Studio conTEXT, 2011 r. ISBN 978-83-930306-4-4.
- Robert Steć: Polskie samochody wyścigowe. Opole: Studio conTEXT, 2011 r. ISBN 978-83-930306-4-4.
- Jacek Jurzak. [w:] ewrc-results.com [on-line]. [dostęp 12.10.2016 r.]
- Wyścigowe Samochodowe Mistrzostwa Polski 1976. [w:] scr.civ.pl [on-line]. [dostęp 12.10.2016 r.]
- Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bielsku-Białej [1975] 1983-1990. [w:] ipn.gov.pl [on-line]. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 12.10.2016 r.]
- Bożena Wisłocka-Trombska. Przyznaję, byłem szpiegiem. „Kronika”. 25 (403), s. 12, 21.06.1984 r. Bielsko-Biała. ISSN 0208-7014.
- Przemysław Semczuk: Maluch. Biografia. 2014 r. ISBN 978-83-240-3197-9.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Andrzej Krzyształowicz (piłkarz) | Damian Byrtek | Krzysztof Kurczyna | Teresa Dobija | Piotr Fijas | Piotr Molenda | Marek Dopierała | Janusz Malik | Sebastian Madejski | Marek Łyszczarz | Martin Zawada (zawodnik MMA) | Bartłomiej Piekarczyk | Marek Kubiczek | Tomasz Hamerlak | Iwona Kandora | Dagmara Handzlik | Łukasz Starowicz | Aniela Nikiel | Mariusz Sacha | Justyna IskrzyckaOceń: Jacek Jurzak