Galeria Sfera

Budynki handlowo-usługowe

Galeria Sfera, znana potocznie jako Sfera, to centrum handlowo-rozrywkowe znajdujące się w Bielsku-Białej. Umiejscowione jest na Dolnym Przedmieściu, tuż obok rzeki Białej, w obrębie ulic Mostowa, Wałowa i Michała Grażyńskiego, a jej oficjalny adres to Mostowa 5.

Obiekt składa się z dwóch odrębnych budynków, które są połączone przewiązką usytuowaną nad ulicą Mostową. Budynek północny, znany jako Sfera I, został zbudowany w latach 2000–2001, natomiast budynek południowy, czyli Sfera II, powstał w okresie 2007–2009, z dalszymi pracami wykończeniowymi części niehandlowej, które trwały do 2011 roku.

Całkowity obszar kompleksu wynosi aż 64 tys. m² powierzchni handlowej, a jego oferta rozrywkowa obejmuje także 7,6 tys. m², w tym nowoczesny siedmiosalowy multipleks kinowy Helios znajdujący się w Sferze I.

Dodatkowo, Sfera II oferuje 5,1 tys. m² powierzchni hotelowej, gdzie mieści się czterogwiazdkowy Qubus Hotel z 122 pokojami. Oprócz tego, kompleks dysponuje także 4,2 tys. m² powierzchni biurowej oraz 3,5 tys. m² przestrzeni mieszkalnej, co przekłada się na 101 mieszkań na trzech najwyższych kondygnacjach Sfery II.

Historia

„Galeria Sfera powstała na terenie, gdzie kiedyś mieściły się budynki przemysłowe. Sfera I zajmuje obszar byłej przędzalni lnu Alberta Neumanna, założonej w 1863 roku. Po pewnym czasie została przekształcona przez Karla Benjamina Schneidera w przędzalnię juty, a w 1903 roku przeszła pod zarząd wiedeńskiej spółki Union A.G. für Jute-Industrie. W czasach PRL fabryka wchodziła w skład Zakładów Przemysłu Lniarskiego „Lenko”. Niestety, jej budowle, które przeszły wiele zmian w czasie swojej działalności, zostały zniszczone w 2000 roku. Następnie ruszyła budowa centrum handlowego, które pierwotnie miało nosić nazwę Centrum Mostowa.

Projekt architektoniczny stworzyli Ireneusz Hendel, Jan Lelątko oraz Piotr Pawłowski. W konstrukcji obiektu uwzględniono elementy nawiązujące do stylu industrialnego – fragment elewacji od strony ulicy Grażyńskiego przypomina wygląd dawnej kotłowni, zaprojektowanej w 1913 roku przez Andreasa Walczoka. Wnętrze pasażu handlowego ozdobiły żeliwne kolumny. Uroczyste otwarcie Sfery I miało miejsce 6 grudnia 2001 roku. Niestety, wydarzeniu temu towarzyszyły kontrowersje, ponieważ w dniu inauguracji obiekt nie był w pełni wykończony, co zostało uznane przez władze miejskie za nielegalne.

Na terenie, gdzie stoi Sfera II, w XIX wieku mieściły się różne fabryki włókiennicze, takie jak farbiarnia i apretura Gustava Molendy, a także Zakład Sukna Landesmann & Kornhaber i fabryka sukna Karla Riesenfelda, znana z marki KA-RI-BI. W czasach PRL wszystkie te obiekty znajdowały się w rękach Zakładów Przemysłu Włókienniczego im. Pawła Findera, znane też pod nazwą FINEX. W północnej części, tuż przy ulicy Mostowej, były magazyny firmy spedycyjnej Adolf Brüll & Söhne, a później stacja benzynowa oraz zieleńce. Rozbiórka tych obiektów miała miejsce w 2006 roku.

Budowa drugiej części kompleksu wzbudziła wiele emocji i kontrowersji. Wspólnota kupców z sąsiadującego domu handlowego Wokulski zaskarżyła inwestycję, ponieważ drogi dojazdowe, z których korzystali, zostały odcięte. W październiku 2006 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze unieważniło warunki zabudowy Sfery II, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia. Dodatkowo, prace były opóźnione przez tragiczny wypadek, który miał miejsce podczas rozbiórki budynków w czerwcu 2006 roku. W grudniu tego samego roku wszczęto śledztwo dotyczące „karalnej niegospodarności” związanej z wcześniejszą sprzedażą nieruchomości, które obejmowały dawną fabrykę. Ostatecznie budowa rozpoczęła się dopiero pod koniec 2007 roku.

Podobnie jak w przypadku Sfery I, autorami projektu byli ci sami architekci, którzy uwzględnili welki styl dawnych fabryk włókienniczych w nowej budowie. Elewację od strony rzeki Białej zdobią półkoliste okna, a wnętrza pasażu pokryto cegłą klinkierową. Wkomponowano także fasady dwóch neorenesansowych kamienic u wylotu ulicy Cyniarskiej oraz przekształcono układ komunikacyjny w rejonie, wprowadzając dwa nowe ronda w ciągu ulicy Wałowej. Otwarcie drugiej części centrum handlowo-rozrywkowego miało miejsce 27 października 2009 roku. Ta część centrum handlowego ma 102 092 m² powierzchni użytkowej, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do 38 482 m² Sfery I.

Do 2011 roku zrealizowano część hotelową (Qubus Hotel) oraz mieszkalną (101 mieszkań na trzech najwyższych kondygnacjach). 19 maja 2011 roku na placu przed głównym wejściem do Sfery II odsłonięto pomnik Bolka i Lolka. Plac ten także pełni funkcję pleneru kulturalnego, gdzie od lipca do sierpnia organizowane są coroczne koncerty w ramach Letniej Sceny Sfery.

Inwestorem oraz pierwszym właścicielem Galerii Sfera była spółka Bielsko Business Center sp. z o.o. W 2015 roku centrum handlowe zostało sprzedane CBRE Global Investors, część CBRE Group. Galeria Sfera, jako największy obiekt handlowy w regionie, była wielokrotnie krytykowana za negatywny wpływ na działalność handlową bielsko-bialskiego śródmieścia, zwłaszcza na ulicę 11 Listopada, gdzie zniknęło wielelokali handlowych i usługowych.

Przypisy

  1. Helios: Helios Bielsko-Biała. [dostęp 27.09.2023 r.]
  2. Qubus Hotel: Qubus Hotel Bielsko-Biała. [dostęp 27.09.2023 r.]
  3. a b Jacek Drost: Osiedle na dachu Galerii Sfera. bielskobialanaszemiasto.pl, 05.12.2011 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  4. Galeria Sfera: O galerii. [dostęp 27.09.2023 r.]
  5. a b c Ewa Janoszek: Architektura przemysłowa Bielska i Białej w latach 1806–1939. Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, 2008, s. 326–327, 458–459. ISBN 978-83-60136-70-6.
  6. a b Galeria Sfera: Spleciona z historią. [dostęp 27.09.2023 r.]
  7. Leszek Obuchowski: Zakupy w fabryce. Gazeta Wyborcza, 12.10.2000 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  8. Kontrowersyjne otwarcie. Kronika Beskidzka, 13.12.2001 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  9. Piotr Bieniecki: Dziś działa tu popularne centrum handlowe. Tak w 2006 roku znikał "Finex". bielsko.biala.pl. [dostęp 27.09.2023 r.]
  10. Mirosław Łukaszuk: Sfera 2 od początku. bielskobialanaszemiasto.pl, 03.10.2006 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  11. Tragiczny wypadek na terenie byłej bielskiej fabryki. Gazeta Wyborcza, 13.06.2006 r. [dostęp 27.10.2009 r.]
  12. Agnieszka Janas: Prokurator zastąpił ekipy budowlane. Puls Biznesu, 16.01.2007 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  13. Wyjątkowa galeria. beskidzka24.pl, 28.04.2018 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  14. a b Sfera 2. Pracownia architektoniczna Apea Group. [dostęp 27.09.2023 r.]
  15. Jacek Kachel. Sfery się połączyły. „W Bielsku-Białej. Magazyn Samorządowy”, 23 (171), s. 8, 13.11.2009 r. Bielsko-Biała.
  16. Centrum handlowe Sfera 1 – Centrum Mostowa. Biuro Arcon sp. z o.o., 19.01.2019 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  17. Qubus Hotel Bielsko-Biała oficjalnie otwarty. e-hotelarz.pl, 15.06.2011 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  18. Rzeźbę Bolka i Lolka odsłonięto w Bielsku-Białej. dziennik.pl, 19.05.2011 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  19. Jubileuszowa, 10 edycja festiwalu Letnia Scena Sfery 05.07–23.08. bbfan.pl, 23.08.2019 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  20. CBRE Global Investors kupuje CH Sfera w Bielsku-Białej. QBusiness.pl, 30.09.2015 r. [dostęp 27.09.2023 r.]
  21. Instytut Ekonomiki Przestrzeni sp. z o.o., Urząd Miejski w Bielsku-Białej: Gminny program rewitalizacji Bielska-Białej do roku 2030. Etap II. Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji. s. 72. [dostęp 27.09.2023 r.]
  22. Ewa Furtak: Bielsko-Biała: z ulicy 11 Listopada wyprowadzają się sklepy. Gazeta.pl, 17.10.2002 r. [dostęp 20.11.2008 r.]
  23. Magdalena Dydo: Trup w środku miasta. bielskobiala.pl, 25.06.2010 r. [dostęp 24.03.2022 r.]
  24. Ewa Furtak: Ulica na tysiąc kroków. Musimy wspólnie znaleźć na nią pomysł. Gazeta Wyborcza, 15.03.2019 r. [dostęp 24.03.2022 r.]

Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki handlowo-usługowe":

Spółdzielczy Dom Handlowy „Klimczok” | Sarni Stok (centrum handlowe) | Gemini Park Bielsko-Biała

Oceń: Galeria Sfera

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:24