Łysa Góra (Pasmo Magurki Wilkowickiej)


Łysa Góra, osiągająca wysokość 653 m, to imponujący szczyt w Beskidzie Małym, stanowiący część Grupy Magurki Wilkowickiej. Jest to najbardziej wysunięte na zachód wzniesienie tej grupy górskiej, które również dominuje nad całą przestrzenią Beskidu Małego. Charakterystyczna dla Łysej Góry jest jej wyraźnie wyodrębniona struktura, gdzie na zachodzie stoki opadają ku dolinie Białej, natomiast północno-wschodnie zbocza prowadzą do potoku Mraźnica, a południowo-wschodnie do potoku Szkleniec (Skleniec).

Ważnym punktem w pobliżu Łysej Góry jest głęboka Przełęcz Łysa, położona na wysokości 570 m. Oddziela ona owy szczyt od kolejnego wzniesienia w regionie, Rogacza (828 m). Łysa Góra znajduje się w granicach administracyjnych miasta Bielsko-Biała, w dzielnicy Mikuszowice Krakowskie. Co istotne, południowo-zachodnia część tego wzniesienia leży w obrębie Parku Krajobrazowego Beskidu Małego.

Warto dodać, że w Polsce istnieje wiele szczytów o nazwie Łysa Góra. Termin „Łysymi górami” określano tereny ogołocone z lasów. Jednak wbrew tej terminologii, Łysa Góra jest obecnie porośnięta gęstym lasem. W przeszłości, obszar ten był pozbawiony drzew, a w XVI wieku Wołosi przybyli z Bałkanów, wprowadzając swoje stada owiec i kóz, które stworzyły rozległe pastwiska. Łączenie tych pastwisk rozciągało się od Łysej Góry poprzez Łysą Przełęcz i Rogacz aż po Sokołówkę.

Niestety, już pod koniec XIX wieku, z powodu zmieniających się warunków gospodarczych, wypas na stokach Łysej Góry został zaprzestany, a teren zaczął porastać lasem. Na grzbiecie Rogacza i Magurki Wilkowickiej, gdzie niektóre z hal pasterskich przekształciły się w pola uprawne, także zaniechano wypasu, a dawne pastwiska pozwoliły na wzrost roślinności leśnej.

Od XVI do XVIII wieku w rejonie Łysej Góry funkcjonowały sztolnie, w których wydobywano ubogie rudy żelaza, jednak wydobycie porzucono przez wysokie koszty oraz niską jakość rudy.

Na stokach Łysej Góry, w dolinie potoku Szkleniec, odnajdziemy krzyż z figurą Chrystusa, który upamiętnia miejsce pochówku Polaków poległych w walkach ze Szwedami. Miało to miejsce 8 marca 1655 r. na tzw. mikluszowickich szańcach. Mieszkańcy Żywca, wraz z lokalnymi chłopami, stoczyli z Szwedami zaciętą potyczkę, w której zmobilizowali zaledwie 150 osób przeciwko armii liczącej 1100 żołnierzy pod dowództwem gen. Jana Weyharda-Wrzesowicza.

Warto również zauważyć, że przez Łysą Górę prowadzi niezwykle malowniczy czerwony szlak turystyczny, który ciągnie się z Mikuszowic przez Magurkę Wilkowicką i całą południową część Bielska-Białej, aż do Szyndzielni, Klimczoka, Szczyrku i dalej na Malinowską Skałę.

Odcinek turystyczny łączy Bielsko-Białą z Łysą Górą, Przełęczą Łysa, Schroniskiem PTTK na Magurce Wilkowickiej, Rogaczem (828 m) oraz Wilkowicami, co czyni go interesującą propozycją dla pasjonatów wędrówek po górach.

Przypisy

  1. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 13.03.2024 r.]
  2. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 13.03.2024 r.]
  3. a b c RadosławR. Truś RadosławR., Beskid Mały. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008 r., s. 29–56, 92, ISBN 978-83-62460-50-2
  4. a b Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014 r., s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5

Oceń: Łysa Góra (Pasmo Magurki Wilkowickiej)

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:15