Bielsko-Bialskie Towarzystwo Historyczne

---

Zakres działalności Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego

Głównym zadaniem Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego jest prowadzenie badań dotyczących dziejów Bielska-Białej. Efektem tych działań są liczne publikacje, w tym książki oraz artykuły naukowe, które znaleźć można w periodykach akademickich oraz prasie lokalnej. Od momentu powstania towarzystwa jego członkowie opracowali i wydali wiele znaczących prac badawczych.

Towarzystwo to ma na swoim koncie wydawanie periodyku naukowego o nazwie „Bielsko-Bialskie Prace Historyczne”, którego pierwszy tom opublikowano w 2014 roku. Tom ten zawierał cenne materiały z konferencji zorganizowanej z okazji siedmiusetlecia założenia Bielska.

BBTH nie ogranicza się jedynie do badań, ale również uczciwie współpracuje przy organizacji różnorodnych konferencji naukowych, które związane są z ważnymi rocznicami lokalnymi oraz ogólnokrajowymi. Na wspomnianych wydarzeniach występują zarówno członkowie towarzystwa, jak i zaproszeni specjaliści z dziedziny historii. Przykładowe tematy konferencji to:

• „Siedem wieków Bielska-Białej” we współpracy z Akademią Techniczno-Humanistyczną (30-31.05.2012), z okazji 700-lecia najstarszego dokumentu mówiącego o Bielsku,
• „Bielsko-Biała: historia-kultura-sztuka” (16.02.2015), również z Akademią Techniczno-Humanistyczną,
• „Z przeszłości Bielska-Białej: Biała” (1-2.10.2017), organizowana razem z Archiwum Państwowym w Katowicach,
• „Bielsko i Biała w czasie drugiej wojny światowej” (1-2.09.2019), we współpracy z Muzeum Okręgowym w Bielsku-Białej,
• „Bielsko-Biała: historia-kultura-sztuka. Druga edycja” (13-14.10.2021), z Akademią Techniczno-Humanistyczną.

Również, dzięki staraniom BBTH, na rynku bielskim została odsłonięta tablica upamiętniająca księcia Mieszka cieszyńskiego, fundatora Bielska. Uroczystość miała miejsce 1 czerwca 2012 roku, w czasie której uczestniczył ówczesny Prezydent, Jacek Krywult.

W 2018 roku towarzystwo wydało okolicznościową pocztówkę z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Ponadto, BBTH zorganizowało konkurs na wspomnienia dotyczące Bielsku-Białej z okresu po 1945 roku, co zaowocowało wydaniem książki „Bielsko-Biała wczoraj” w 2017 roku, redagowanej przez dr. Jerzego Polaka.

Organizacja ta angażuje się również w działalność edukacyjną, prowadząc wykłady pod wspólną nazwą „Historyczne Czwartki” w Książnicy Beskidzkiej. Tematyka wykładów obejmuje nie tylko lokalną historię, ale także szersze konteksty historyczne.

Dodatkowo, BBTH organizuje wycieczki po różnych częściach miasta, które łączą wykłady tematyczne dotyczące historii Bielska-Białej. Przykładem takich wycieczek są te prowadzone do miejsc o niezwykłych walorach przyrodniczych, jak Las Cygański.

Organizacja wprowadza również innowacyjne formy edukacji, takie jak gry uliczne o charakterze edukacyjnym, które odtwarzają ważne epizody historyczne. W 2011 roku zorganizowano grę „Z pamiętnych dni – listopad 1918 roku w Bielsku i Białej”, a rok później – „Polskie drogi do niepodległości w Bielsku i Białej – 1902-1918”, które także miały na celu upamiętnienie Święta Niepodległości.

W sferze medialnej, BBTH zrealizowało wiele dokumentów filmowych dotyczących lokalnej historii, w których aktywnie uczestniczyli Jacek Kachel i Wojciech Kominiak. Od 2020 roku na antenie Radia Bielsko emitowany jest stały program dr. Macieja Bujakowskiego, który koncentruje się na historii regionu oraz dziedzictwie niematerialnym.

Na przestrzeni swojej działalności Bielsko-Bialskie Towarzystwo Historyczne współprace z różnymi instytucjami w Bielsku-Białej, w tym Muzeum Okręgowym, Urzędem Miejskim, Akademią Techniczno-Humanistyczną oraz lokalnymi stowarzyszeniami, takimi jak „Dom Polski” i Związek Strzelecki „Strzelec”.

Najważniejsze publikacje członków Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego

Wśród najważniejszych publikacji członków Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego znajduje się wiele wartościowych dzieł, które zgłębiają różnorodne aspekty historii regionu. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd tych prac:

• „Dom Polski w Bielsku 1902-1952” – Jerzy Polak,
• „Z badań nad dziejami Bielska-Białej od XIII do XX wieku” – Jerzy Polak,
• „Zarys dziejów Lipnika” – Jerzy Polak,
• „Dzieje Mikuszowic Krakowskich” – Jerzy Polak,
• „Cmentarz ewangelicki w Białej” – Ewa Janoszek (we współpracy z Moniką Zmełty),
• „Architektura przemysłowa w Bielsku i Białej w latach 1806–1939” – Ewa Janoszek,
• „Bielsko i Biała podczas II wojny światowej – wybrane aspekty” – praca zbiorowa pod redakcją Macieja Bujakowskiego i Grzegorza Madeja,
• „Bielsko i Biała w czasie drugiej wojny światowej na starych zdjęciach” – Wojciech Kominiak i Wiesław Dziubek,
• „Kalendarium Bielska-Białej 1956-1989” – Maciej Bujakowski,
• „Życie według wartości. Żydowscy liberałowie, ortodoksi i syjoniści w Bielsku-Białej” – Jacek Proszyk,
• „Niemieckie fortyfikacje linii b2 z lat 1944-45. Imielin – Bielsko-Biała – Żywiec – Zwardoń” – Dominik Kasprzak, Marcin Kasprzak,
• „Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Bielsku (1919-1939)” – Paweł Bӧttcher,
• „Był rok 1951” – Jacek Kachel,
• „Sekrety Bielska-Białej” – Jacek Kachel,
• „Bitwa nad Białą, w cieniu wielkiej wojny” – Jacek Kachel,
• „Bielsko-Bialskie Prace Historyczne” tom I, wydany w 2014 roku, zawierający materiały z konferencji poświęconej siedemsetnej rocznicy założenia Bielska,
• „Czytanie miasta. Bielsko-Biała jako kulturowy palimpset” – książka zawierająca materiały z konferencji „Bielsko-Biała: historia – kultura – sztuka”,
• „Poczta na Śląsku Cieszyńskim do 1918 roku” – Janusz Manterys,
• „Austro-Węgierskie poczty polowe na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej” – Janusz Manterys,
• „Hałcnów od A do Z. Szkice z historii i współczesności” – Wojciech Kominiak.

Te publikacje stanowią nie tylko cenne źródło wiedzy, ale również przyczyniają się do lepszego zrozumienia lokalnej historii i kultury. Zachęcamy do ich lektury.

Władze BBTH

Bielsko-Bialskie Towarzystwo Historyczne funkcjonuje na podstawie statutu uchwalonego w 2011 roku. Zgodnie z treścią tego dokumentu, zarząd stowarzyszenia, odpowiedzialny za bieżące działanie organizacji, jest wybierany przez walne zgromadzenie jego członków. W skład zarządu wchodzą: prezes honorowy, prezes, wiceprezesi, skarbnik, sekretarz oraz członek. Kadencja władz BBTH, z wyjątkiem prezesa honorowego, który jest wybierany na czas nieokreślony, trwa trzy lata.

Od samego początku, tytuł prezesa honorowego pełni dr Jerzy Polak, znany historyk, który kiedyś sprawował funkcję dyrektora Muzeum Okręgowego. Jest on uznawany za wybitnego specjalistę w zakresie dziejów miasta, autorem licznych prac naukowych, w tym monografii dotyczących kilku dzielnic oraz współautorem monografii Bielska-Białej, a także wielu artykułów publikowanych w lokalnych periodykach naukowych.

Pierwszy zarząd, który został wybrany w 2011 roku, składał się z: dr Jerzego Polaka jako prezesa honorowego, dr Bogusława Chorążego na stanowisku prezesa (związanego z Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej), Wojciecha Kominiaka jako wiceprezesa, dr Ewy Janoszek pełniącej funkcję skarbnika oraz Jacka Kachela, sekretarza. W 2013 roku, na skutek rezygnacji dotychczasowego prezesa, nastąpiły zmiany w zarządzie, w wyniku których dr Ewa Janoszek objęła funkcję prezesa, a Leszek Buzderewicz został wybrany na skarbnika.

W 2014 roku, po zakończeniu pierwszej kadencji, został powołany drugi zarząd BBTH, w skład którego weszli: dr Ewa Janoszek – prezes, Jakub Krajewski oraz Przemysław Czernek jako wiceprezesi, Dominik Kasprzak zajmujący miejsce sekretarza oraz Leszek Buzderewicz jako skarbnik.

Trzeci zarząd wybrano w 2017 roku. Znalazły się w nim: dr Maciej Bujakowski na stanowisku prezesa, Rafał Hojczyk jako wiceprezes, Paweł Bӧttcher pełniący funkcję sekretarza oraz Mariusz Olszowski, który został skarbnikiem.

Obecne władze BBTH zostały wybrane w 2020 roku. W skład zarządu wchodzi: dr Maciej Bujakowski, Joanna Gruszka, Wojciech Kominiak, Paweł Bӧttcher, Mariusz Olszowski oraz dr Jerzy Polak, który nadal pełni rolę prezesa honorowego.

Komisja rewizyjna stanowi drugi organ Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego. W ciągu ostatnich dziesięciu lat jej działania kierowali: Jacek Zachara oraz Jakub Krajewski.

---

Oceń: Bielsko-Bialskie Towarzystwo Historyczne

---