Studio Filmów Rysunkowych

---

Historia

Historia Studia Filmów Rysunkowych sięga daleko w przeszłość. Zaczęło się to 1 września 1947 roku, gdy przy katowickiej redakcji „Trybuny Robotniczej” powstało Eksperymentalne Studio Filmów Rysunkowych. Na czoło studia stanął Zdzisław Lachur, który współpracował z licznymi twórcami, w tym z Władysławem Nehrebeckim, Leszekiem Lorkiem i innymi artystami. Ich pierwszą produkcją był czarnobiały film „Czy to był sen?”, który dotykał tematów związanych z II wojną światową, choć nigdy nie zyskał rozpowszechnienia.

W kwietniu 1948 roku filmowcy uzyskali niezależność, tworząc Robotnicze Studio Filmów Rysunkowych z siedzibą w Wiśle. Niedługo później założyli spółdzielnię pracy, znaną jako Zespół Produkcyjny Filmów Rysunkowych „Śląsk”. W listopadzie 1948 roku studio przeniosło działalność do Bielska, gdzie początkowo zajmowali pomieszczenia w starej willi Schneidera, a później w lokalu przy ulicy Zdrojowej 11A. W 1949 roku powstały nowe produkcje takie jak „Ich ścieżki” oraz „Traktor A-1”, które także nie zostały ogólnodostępne. Pierwszym filmem, który dotarł na ekrany kin, był „Wilk i niedźwiadki” z 1950 roku.

W 1952 roku Zespół Produkcyjny Filmów Rysunkowych „Śląsk” został rozwiązany, a jego członkowie zasilili szeregi Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi, gdzie stworzyli Oddział Filmu Rysunkowego w Bielsku-Białej. W tym czasie przenieśli się do nowej siedziby przy ulicy Cieszyńskiej 24 (willa Rotha), która stała się ich stałym miejscem pracy. Do zespołu dołączył nowy twórca Lechosław Marszałek, który w 1953 roku stworzył film „Koziołeczek”, zdobywając pierwsze miejsce w kategorii filmu rysunkowego na VIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach.

Na mocy zarządzenia nr 82 Prezesa Centralnego Urzędu Kinematografii powołano do życia Studio Filmów Rysunkowych, które rozpoczęło działalność 1 stycznia 1956 roku. Jego pierwszym dyrektorem został Stanisław Kasprzykowski. W Warszawie zorganizowano oddział SFR, którym kierował Witold Giersz, przekształcony w 1958 roku w samodzielne Studio Miniatur Filmowych. W 1963 roku zadebiutował pierwszy odcinek serii o przygodach Bolka i Lolka, które wraz z serialem o Reksiu, produkowanym od 1967, przyczyniły się do wielkiej popularności SFR zarówno w Polsce, jak i za granicą. W 1977 roku „Wielka podróż Bolka i Lolka” stała się pierwszym w historii Polski pełnometrażowym filmem animowanym.

W latach 90. XX wieku studio napotkało istotne trudności finansowe oraz spadek popularności swoich produkcji, jednakże kontynuowało działalność. Seria „Między nami bocianami” (1997–2003) to ostatni projekt stworzony w tradycyjnej technologii, po czym nastąpiło przejście na animację komputerową. W 2011 roku SFR przekształciło się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a cztery lata później stało się państwową instytucją kultury. W 2022 roku rozpoczęto budowę Interaktywnego Centrum Bajki i Animacji OKO – nowej placówki muzealno-edukacyjnej, której otwarcie planowane było na 24 maja 2024. W nowoczesnym budynku, połączonym z odnowioną willą Rotha, znajdzie się stała ekspozycja poświęcona historii SFR i technologii animacji filmowej, a także jedno-salonowe kino „Kreska”, które zastąpi waszą popularność kinie „Studio” z lat 1999–2018. Od 2022 roku dyrektorem placówki w nowej formule został Maciej Chmiel.

Twórcy

Temat dotyczący twórców w Studiu Filmów Rysunkowych ma swoje odniesienie do grupy osób odpowiedzialnych za jego powstanie oraz rozwój w Bielsku-Białej.

Oprócz wspomnianych twórców, warto zwrócić uwagę na szerszy kontekst, który obejmuje ludzi związanych z tą prestiżową instytucją, zarówno artystów, jak i techników, którzy mieli wpływ na kreację filmów animowanych.

Produkcje

Seriale animowane

Studio Filmów Rysunkowych zaprezentowało wiele kultowych produkcji, które zdobyły serca widzów. Oto niektóre z nich:

• kuba i śruba (2011–2016),
• między nami bocianami (1997–2003),
• sceny z życia smoków (1996–1997, wspólnie ze Studiem Filmowym Anima-Pol w Łodzi),
• karrypel kontra groszki (1995–1996),
• bajki pana bałagana (1993),
• lis leon II (1992–1993),
• podróże kapitana klipera (1986–1990),
• marceli szpak dziwi się światu (1984–1986),
• lis leon (1981–1984),
• wyprawa profesora gąbki (1978–1980),
• przygody myszki (1976-1983),
• kangurek hip-hop (1975–1980),
• pampalini łowca zwierząt (1975–1980),
• miś kudłatek (1971–1973),
• porwanie baltazara gąbki (1969–1970),
• reksio (1967–1990),
• przygody błękitnego rycerzyka (1963–1965),
• bolek i lolek (1963–1986).

Pełnometrażowe filmy animowane

W ofercie znajdują się również pełnometrażowe animacje, które stanowią ważny element polskiej kinematografii animowanej:

• wielka podróż bolka i lolka (1977),
• porwanie w tiutiurlistanie (1986),
• gwiazda kopernika (2009).

Pełnometrażowe filmy montażowe

Nie można zapomnieć o filmach montażowych, które łączą różne wątki z przygód znanych postaci:

• przygody błękitnego rycerzyka (1983),
• bolek i lolek na dzikim zachodzie (1986).

---

Oceń: Studio Filmów Rysunkowych

---