Rudolf Wiesner

---

Życiorys

Rudolf Wiesner przyszedł na świat w 1890 roku w Aleksandrowicach, które obecnie stanowi część Bielska-Białej, lecz dawniej było samodzielną wsią. Był synem ubogiego robotnika, Andreasa Wiesnera, oraz Marianny z domu Gura. W swojej młodości uczęszczał do szkoły ludowej w Aleksandrowicach, a następnie kontynuował naukę w szkole realnej w Bielsku, gdzie w 1910 roku ukończył naukę ze znaczącym osiągnięciem – maturą. Po tym etapie edukacji rozpoczął studia z zakresu inżynierii lądowej na politechnice w Grazu. W trakcie I wojny światowej zgłosił się na ochotnika, pełniąc funkcję komendanta baterii, a jego kariera wojskowa wykorzystała jego umiejętności, co zaowocowało osiągnięciem stopnia porucznika.

W 1920 roku zdobył dyplom w swojej specjalizacji – statyce. Jego pierwsze kroki zawodowe to praca jako nadinżynier w budowlanej firmie potomków Carla Korna. W 1929 roku postanowił założyć własne biuro projektowe. Na scenie osobistej, w 1921 roku, poślubił Freyę z domu Schoppa. Związek ten zaowocował narodzinami dwójki dzieci: Jörga (1926–2005) oraz Lore (1928–?).

Rudolf Wiesner zaangażował się w działalność polityczną na początku lat 20. Był aktywnym członkiem Deutschbundu, a w 1921 roku, wspólnie z Theodorem Schoppą, współzałożył Niemieckie Stowarzyszenie Narodowosocjalistyczne dla Polski (Deutscher Nationalsozialistischer Verein für Polen), na czele którego stał od 1923 roku. Przez jego działania w 1931 roku powstała Partia Młodoniemiecka w Polsce (Jungdeutsche Partei in Polen), której został liderem. Od 1922 roku zasiadał w Radzie Gminnej Bielska, uzyskując mandaty kolejno z ramienia różnych ugrupowań politycznych: Niemieckiego Zjednoczenia Wyborczego (1922), Niemieckiego Bloku Wyborczego (1925), Niemiecko-Społeczno-Bloku Wyborczego (1929) oraz Partii Młodoniemieckiej w Polsce (1934). Po ostatnich wyborach, w marcu 1935, objął jedną z dwóch funkcji zastępcy burmistrza Wiktora Przybyły.

Mimo nieudanych prób zdobycia mandatu w wyborach do Sejmu w 1922 i 1930 roku, w 1935 roku został senatorem IV kadencji z nominacji Prezydenta RP. Warto zauważyć, że Partia Młodoniemiecka w Polsce, kierowana przez Wiesnera, podążała za modelem wodzostwa, wzorując się bezpośrednio na NSDAP. Wiesnera nazywano „führerem”, a jego powitanie przypominało to, jakie zyskiwał Adolf Hitler. W skład partii wchodziły osoby, które współpracowały z wywiadem III Rzeszy.

W przededniu II wojny światowej planowano akcje prowokacyjne, w tym zamach bombowy na willę Rudolfa Wiesnera przy ulicy Sobieskiego na Górnym Przedmieściu, która została udaremniona przez polski kontrwywiad 24 sierpnia 1939 roku. Wiesner został aresztowany jako podejrzany o zdradę stanu 15 lub 16 sierpnia tego samego roku. Jednak dzięki interwencji ambasadora brytyjskiego, po pięciu lub dziesięciu dniach został zwolniony i udał się do Gdańska, gdzie wydano jego oświadczenie przeciwko represjom na bielskich Niemców.

Po wybuchu wojny, gdy Bielsko zostało zajęte przez wojska niemieckie, Wiesner wrócił do miasta, aktywnie uczestnicząc w lokalnych manifestacjach oraz wygłaszając okolicznościowe przemówienia. W dniu 20 września przyjął odznaczenie Odznaki Złotej Partii od gauleitera prowincji śląskiej, Josefa Wagnera. Mimo jego rosnącej popularności, ambitne plany kariery w hitlerowskich strukturach partyjnych napotykały na przeszkody, jako że preferowano działaczy z Niemiec, a nie lokalnych liderów. W styczniu 1940 roku symbolicznie uhonorowano go miejscem w Reichstagu, jednak nie miał już szans na dalszy awans. W kolejnych latach stał się głosem miejscowych Niemców, którzy czuli się zawiedzeni polityką osadnictwa.

W 1940 roku obleczono go w stopień oberführera i przydzielono do funkcji w SS. Ze względu na swoje zasługi uzyskał dzierżawę majątku w okolicach Oświęcimia, a pod koniec wojny kierował budową umocnień w rejonie Cieszyna.

Po zakończeniu wojny Wiesner przeniósł się do Fritzlar w Hesji, gdzie prowadził biuro architektoniczne pod fałszywym nazwiskiem Rudolf Wendtorf, oszukując, że jest przesiedleńcem z Opawy. W grudniu 1965 roku w dzienniku Bild ujawniono jego prawdziwą tożsamość, co odbiło się szerokim echem w mediach. Obawiając się ekstradycji do Polski, Wiesner i jego żona, która zgłosiła go jako zaginionego, prowadząc grę podwójnego życia, zmarł w wieku 84 lat.

---

Oceń: Rudolf Wiesner

---