Viktor Glondys, urodzony 7 grudnia 1882 roku w Bielsku, to postać o znaczącym wpływie na życie duchowe i teologiczne regionu. W swojej karierze zdobył uznanie jako niemiecki duchowny i teolog luterański, łącząc swoje losy z Bukowiną i Siedmiogrodem.
W latach 1932–1941 oraz 1944–1945 pełnił funkcję biskupa Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Rumunii. W okresie swoich rządów miał wpływ na rozwój wspólnoty ewangelickiej w tym regionie, co czyni go kluczową postacią w historii lokalnej.
Zmarł 28 października 1949 roku w Sybinie, pozostawiając po sobie dziedzictwo związane z teologią oraz działalnością na rzecz współczesnych mu społeczności.
Życiorys
Viktor Glondys urodził się w katolickiej rodzinie w Bielsku (dziś Bielsko-Biała), które charakteryzowało się wielonarodowościowym i wielowyznaniowym środowiskiem. Jego rodzice, Joseph Glondys (1834–1906), właściciel piekarni, oraz żona Johanna, mieli pięcioro dzieci. Glondys przez całe życie akcentował swoje poczucie przynależności do społeczności austriacko-węgierskiej, a nie niemieckiej. Wpoił swoim dzieciom znaczenie szacunku dla różnorodności kulturowej.
Po zakończeniu nauki w bielskim gimnazjum w 1901 roku, rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Karola Franciszka w Grazu. W trakcie tego okresu zaczął zgłębiać nauki Marcina Lutra dotyczące usprawiedliwienia i ich wpływu na wiarę, co skłoniło go w 1903 roku do przystąpienia do luteranizmu.
W tym samym roku kontynuował naukę teologiczną w Wiedniu oraz Marburgu. Od 1907 roku pełnił funkcję wikariusza w Prysace Dornej, położonej w południowej Bukowinie. W 1909 roku przyjął stanowisko wikariusza w Czerniowcach, a w 1911 roku został proboszczem w czerniowieckiej parafii ewangelickiej. W 1917 roku uzyskał doktorat z filozofii w Grazu, a dwa lata później habilitował się na Uniwersytecie Franciszka Józefa w Czerniowcach. W 1922 roku objął posadę proboszcza w Braszowie.
W 1930 roku został wikariuszem episkopalnym, a w listopadzie 1932 roku zasiadł na stanowisku biskupa Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Rumunii. Jego działalność skupiała się na przeciwdziałaniu rosnącym nastrojom faszystowskim, podkreślając potrzebę pokojowego współżycia różnych narodów i wyznań w Siedmiogrodzie. W 1931 roku jego kazanie, odwołujące się do przypowieści o miłosiernym Samarytaninie, zyskało szczególną uwagę: „Uniwersalne przykazanie miłości obowiązuje jak dla Chińczyków i Murzynów, tak dla Żydów i ludzi Zachodu, jak w czasach Jezusa, tak dziś i na zawsze”. Takie wystąpienia spotykały się z krytyką ze strony środowisk nacjonalistycznych oraz antysemickich.
W 1941 roku, w obliczu rosnącej ideologii nazistowskiej wśród Niemców rumuńskich, Glondys został zmuszony do odejścia na emeryturę. Po tej decyzji skoncentrował się na pracy teologicznej na Akademii Marcina Lutra w Sybinie. Został biskupem ponownie po obaleniu reżimu Iona Antonescu w sierpniu 1944 roku, jednak po nieco ponad roku zrezygnował z tej pozycji.
Glondys był reprezentantem rumuńskiego Kościoła ewangelickiego w Światowej Federacji Luterańskiej oraz Dziele Gustawa Adolfa (niem. Gustav-Adolf-Werk). Zainicjował i przewodniczył Stowarzyszeniu Niemieckich Kościołów Protestanckich Europy Południowo-Wschodniej, a także był członkiem Senatu Akademii Lutra w Sondershausen.
Ożenił się z Alice Mayer, córką radcy cesarskiego, z którą doczekał się syna Kurta. W 1930 roku uzyskał tytuł doctora honoris causa Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Przypisy
- Andreas Möckel. Der politische Skandal um die Honterusschule im Jahre 1933. „Zeitschrift Siebenbürgische Landeskunde”. 1 (33), 2011 r.
- Hans Werner Schroeder: Friedrich Benesch. Leben und Werk 1907–1991. Berlin/Stuttgart: Mayer, 2007 r., s. 421–430. ISBN 978-3-932386-93-0.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Adam Żak | Hans von Keler | Jakub Strzelecki | Marek Fiałkowski | Herwig Karzel | Rudolf Komorek | Izak Stern | Ryszard Borski | Hermann Fritsche | Ryszard Bogusz (duchowny) | Tadeusz BorutkaOceń: Viktor Glondys