Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej to ważny punkt na mapie kulturalnej i historycznej tego miasta. Mieści się on na północnych marginesach śródmieścia, przy ulicy Listopadowej 92.
Ten czynny cmentarz stanowi nie tylko miejsce spoczynku dla wielu zasłużonych obywateli, ale także stanowi świadectwo bogatej historii lokalnej wspólnoty.
Opis
Nowy Cmentarz Ewangelicki, któremu nadano życie w 1911 roku, został usytuowany na obrzeżach Bielska-Białej, za północną obwodnicą. Warto podkreślić, że teren ten został nabyty przez gminę ewangelicką już w 1895 roku, aby móc zastąpić dotychczas wykorzystywany od 1833 roku cmentarz w Bielskim Syjonie.
Przestrzeń nekropolii została starannie zaprojektowana przez znanego wiedeńskiego architekta, Hansa Mayra. Cały teren cmentarza podzielono na trzy wyraźne sektory, które różnią się zarówno układem, jak i ogólną kompozycją:
- południowo-wschodni, w którym alejki są zorganizowane równolegle,
- północno-wschodni, z centrum półkolistym i alejami odśrodkowo wyprowadzonymi,
- północno-zachodni, który stanowi rezerwę i jest oddzielony od pozostałych części szeroką aleją.
W południowo-zachodnim obrębie cmentarza znajduje się kompleks architektoniczny, który czerpie inspiracje z włoskich campo santo. Mamy tam do czynienia z prostokątnym dziedzińcem otoczonym zespół budynków pomocniczych oraz arkadowym murem. Jednym z najważniejszych obiektów jest kościół cmentarny, zaprojektowany w formach późnobarokowych i secesyjnie przetworzonych.
Na Nowym Cmentarzu Ewangelickim spoczywają groby wielu istotnych postaci z pierwszej połowy XX wieku. Do znanych osób, które znalazły tu swoje miejsce, należy między innymi burmistrz Karol Steffan senior oraz twórca bielskiego muzeum, Edward Schnack. Nie sposób pominąć również nazwiska artystki operowej Felicji Kaszowskiej-Krotowskiej, a także wszystkich pastorów bielskich, którzy pełnili swoje posługi po roku 1911.
Warto także wymienić wielu fabrykantów, którzy zasłużyli się społeczności bielskiej, takich jak Moritz Bartelmuss, Karol Büttner senior, Karol Geppert, Moritz Graubner, czy Gustaw Josephy junior. Innymi prominentnymi osobami są Gustaw Molenda, Oswald Molenda, Walter Piesch (jego grób ma formę mauzoleum w kształcie tempietta), Fryderyk Plutzar, Georg Schwabe, Ernest Starky, Karol Steffan junior, oraz Ernesta i Karola Stosiusów. Nie można zapomnieć także o Rudolfa Twerdy’ego, Leopolda Vogta i Karola Zipsera.
Dodatkowo, na cmentarzu znajduje się pomnik poświęcony żołnierzom, którzy polegli w trakcie I wojny światowej, co podkreśla znaczenie tego miejsca jako nie tylko nekropolii, ale i historycznego świadectwa.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1.01.1999 r. do 16.04.2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 16.04.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Cmentarze":
Cmentarz Komunalny w Bielsku-Białej (Kamienica) | Cmentarz Rzymskokatolicki przy ul. Grunwaldzkiej w Bielsku-Białej | Cmentarz żydowski w Bielsku-Białej | Cmentarz ewangelicki w Bielsku-Białej (ul. Piłsudskiego)Oceń: Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej