Alfred von Kropatschek

---

Życiorys

Alfred Kropatschek był postacią wywodzącą się z Bielska (dzisiaj znanego jako Bielsko-Biała) na obszarze Śląska Austriackiego. Jego edukacja rozpoczęła się w Akademii Artylerii w Ołomuńcu, która w 1858 roku została przeniesiona do Hranic. W 1859 roku brał udział w wojnie francusko-austriackiej, co stanowiło istotny krok w jego karierze wojskowej.

W latach 1861-1863 zakończył wyższy kurs artyleryjski, a rok później jego umiejętności zostały dostrzeżone, gdy został przydzielony do Rady Artyleryjskiej (Artillerie-Comité) w Wiedniu. Po wojnie prusko-austriackiej w 1866 roku przystąpił do prac nad wprowadzeniem broni odtylcowej do armii austriackiej. Ta innowacja stała się niezwykle istotna po klęsce pod Sadową, ukazując znaczenie nowoczesnego uzbrojenia.

W tym czasie Kropatschek łączył obowiązki służbowe z nauczaniem w szkole wojskowej w Bruck an der Leitha oraz pełnił rolę doradcy osmańskiego ministra Dauda Paszy, wspierając armie osmańską w zakresie nowoczesnego uzbrojenia, które były wytwarzane przez Josefa Werndla. W 1870-1871 roku odbył podróż edukacyjną na front wojny prusko-francuskiej, co poszerzyło jego wiedzę o nowoczesnych technikach wojskowych.

Od 1874 roku pełnił funkcję dowódcy baterii IV Pułku Artylerii w stopniu kapitana, który został awansowany na majora w 1876 roku. W 1871 roku Kropatschek otrzymał tytuł szlachecki, co potwierdzało jego status w armii.

W 1877 roku objął stanowisko komendanta Szkoły Kadetów Artylerii w Wiedniu, a następnie w 1883 roku został komendantem 2 Morawsko-Śląskiego Pułku Artylerii Polowej w Ołomuńcu. W tym okresie jego kariera rozwijała się dynamicznie, co zaowocowało awansami na podpułkownika w 1880 roku oraz pułkownika w 1884 roku. W 1886 roku został komendantem 13 Brygady Artylerii w Zagrzebiu.

W 1890 roku Kropatschek został przeniesiony do Grazu, gdzie pełnił obowiązki komendanta 3 Brygady Artylerii oraz jednocześnie brygadiera artylerii 3 Korpusu. Swoją karierę wojskową zwieńczył awansami na generała majora 13 maja 1890 roku, generała porucznika 5 listopada 1894 roku oraz generała artylerii 26 kwietnia 1902 roku. Od 1895 roku pełnił funkcję generalnego inspektora artylerii (General-Artillerie-Inspektor). Po wielu latach służby, 1 maja 1907 roku, przeszedł na emeryturę.

Technik i konstruktor

Alfred von Kropatschek stał się postacią niezwykle istotną na polu inżynierii zbrojeniowej, będąc jednym z najbardziej utalentowanych konstruktorów związanych z armią austro-węgierską. Jego innowacje w technice wojskowej przyczyniły się do rozwoju karabinów powtarzalnych poprzez wprowadzenie zaawansowanego systemu magazynka rurowego. Rozwiązanie to zostało szeroko zastosowane wśród różnych formacji wojskowych, m.in. w węgierskiej landwehry i bośniackiej żandarmerii, a jego adaptacja przez francuską piechotę morską doprowadziła do powstania popularnego karabinu Lebel Mle 1886.

W ramach techniki artyleryjskiej, Kropatschek znacząco zmniejszył odrzut działa polowego M/75, wprowadzając innowacyjny system łóż z opornikiem sprężynowym, co usprawniło manewrowość i skuteczność artylerii. Dodatkowo, jego wkład w postaci przymocowania tarcz ochronnych do dział polowych oraz wprowadzenie skompletowanej amunicji do austriackiego arsenału znacząco poprawiły funkcjonalność tych jednostek. Od roku 1899 wojska austro-węgierskie korzystały z tych automatycznych armat, co stanowiło duży krok naprzód w rozwoju militarnej technologii.

Na rynku kolekcjonerskim szczególnym zainteresowaniem cieszy się model karabinu Kropatschek M 1886, zaprojektowany dla armii portugalskiej. Wyprodukowano go w liczbie 40 000 egzemplarzy w zakładach zbrojeniowych w Steyr. Jego cechą charakterystyczną była mniejsza kalibrowość – 8 mm zamiast dotychczasowych 11 mm, a początkowo stosowany proch czarny zastąpiono później nitrocelulozowym. Znaczenie tego modelu karabinu było na tyle duże, iż był używany w portugalskich koloniach aż do lat 60. XX wieku.

Wśród skonstruowanych przez Kropatschka karabinów znajdowały się modele używane przez różne kraje:

• austro-węgierski Gendarmerie Repetier-Karabiner M1881 o kalibrze 11 mm,
• taki sam dla torpedowców, M1893, jednak o kalibrze 8 mm dla piechoty morskiej,
• francuski Fusil de Marine Mle 1878 o kalibrze 11 mm,
• seria francuskich karabinów piechoty Mle 1884 i Mle 1885, również 11 mm,
• portugalskiej Infanteria Espingarda 8 mm m/1886 początkowo na proch czarny, później nitrocelulozowy,
• karabiny dla lekkiej kawalerii, m/1886,
• oraz artylerii m/1886/91, wszystkie 8 mm.

Odznaczenia

Alfred von Kropatschek, jako osobistość o znaczących osiągnięciach, został uhonorowany licznymi odznaczeniami w ciągu swojej kariery wojskowej.

• 1870 – Order Żelaznej Korony III klasy (Austro-Węgry),
• 1873 – Medal Wojenny (Austro-Węgry),
• 1877 – Krzyż Kawalerski Orderu Adolfa von Nassau (Luksemburg),
• 1878 – Krzyż Kawalerski Orderu Miecza (Szwecja),
• 1880 – Krzyż Oficerski Orderu św. Jakuba (Portugalia),
• 1880 – Krzyż Oficerski Orderu Korony (Włochy),
• 1880 – Krzyż Oficerski Orderu śś. Maurycego i Łazarza (Włochy),
• 1883 – Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry),
• 1883 – Krzyż Zasługi Wojskowej III klasy (Austro-Węgry),
• 1888 – Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja),
• 1895 – Krzyż Kawalerski Orderu Leopolda (Austro-Węgry),
• 1897 – Order Królewski Korony I klasy (Prusy),
• 1897 – Order św. Andrzeja Apostoła (Rosja),
• 1897 – Krzyż Komandorski Orderu Leopolda (Austro-Węgry),
• 1898 – Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych (Austro-Węgry),
• 1906 – Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy (Rumunia),
• 1907 – Krzyż Wielki Orderu Leopolda (Austro-Węgry),
• 1908 – Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (Austro-Węgry).

Jego bogaty zbiór odznaczeń świadczy o wyjątkowej służbie i uznaniu, jakie zyskał w różnych krajach.

---

Oceń: Alfred von Kropatschek

---