W Bielsku-Białej, przy ulicy Krasińskiego 28, znajduje się Willa Moritza Fritsche, znana również jako willa Fedora Weinschencka. Ta neobarokowa budowla jest znanym zabytkiem, którego historia sięga 1890 roku, kiedy to została wzniesiona w obszarze rozwijającego się kwartału willowego na Dolnym Przedmieściu. Willa została zaprojektowana dla Moritza Fritsche, który był współzałożycielem Pierwszej Galicyjskiej Fabryki Portland Cementu w Szczakowej.
Wkrótce po jego śmierci na początku XX wieku, budynek został sprzedany przez wdowę, Augustę Fritsche, Fedorowi Johannowi Adamowi Weinschenckowi, ówczesnemu zarządcy dóbr ziemskich w Górze. W 1905 roku Weinschenck poślubił Hildę, córkę Gustava Josephy’ego, i przeniósł się do Bielska. W międzywojniu, Fedor Weinschenck stał się współwłaścicielem Fabryki Maszyn i Odlewni Żelaza G. Josephy’ego Spadkobiercy, która później zmieniła nazwę na BEFAMA. Ponadto, pełnił on funkcje w Izbie Handlowej i Przemysłowej w Bielsku oraz w Związku Przemysłowców Bielska-Białej i Okolicy, a także zasiadał w radach nadzorczych wielu przedsiębiorstw oraz był członkiem zarządu komisarycznego miasta w latach 1933–1934.
W willi dorastał jego syn, urodzony w 1916 roku, Fedor Wilhelm Weinschenck, który w latach 30. XX wieku odnosił sukcesy jako narciarz alpejski. W 1934 roku rodzina Weinschencków przeniosła się do willi przy ulicy Pocztowej 18 w Mikuszowicach Śląskich, a po zakończeniu II wojny światowej osiedliła się w Austrii.
Po II wojnie światowej majątek przeszedł na własność miasta, gdzie spełniał różne funkcje. Budynek został nieznacznie rozbudowany o poddasze użytkowe. W przeszłości będzie siedzibą Beskidzkiej Izby Lekarskiej (do 2021), Beskidzkiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych (do 2016), gdyż także Beskidzkiej Okręgowej Izby Aptekarskiej oraz bielskiego oddziału Głównej Biblioteki Lekarskiej. W dniu 25 kwietnia 1994 roku, willa została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/703/94.
W 2021 roku ogłoszone zostały plany przekazania willi powiatowi bielskiemu w celu przekształcenia jej na drugie w Bielsku-Białej (po analogicznej placówce działającej w Olszówce) Centrum Zdrowia Psychicznego, które ma zająć się świadczeniem różnorodnej pomocy w zakresie zdrowia psychicznego, w tym poradniami, oddziałem dziennym oraz całodobowym punktem konsultacyjnym.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Bielsko-Biała. Powstanie centrum zdrowia psychicznego przy ul. Krasińskiego. bielskobiala.naszemiasto.pl, 15.12.2021 r. [dostęp 08.01.2023 r.]
- Bartłomiej Kawalec: Zabytkowy pałacyk za darmo oddam. Będzie łatwiejszy dostęp do psychologa i psychiatry. bielsko.biala.pl, 09.11.2021 r. [dostęp 08.01.2023 r.]
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 02.12.2022 r.). Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach. [dostęp 07.01.2023 r.]
- 25 lat Beskidzkiej Izby Pielęgniarek i Położnych. zywiec.powiat.pl, 07.11.2016 r. [dostęp 08.01.2023 r.]
- Jerzy Polak: Bielsko pod rządami polskich burmistrzów. W: Bielsko-Biała. Monografia miasta: Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 2010 r., s. 70–72. ISBN 978-83-60136-46-1.
- Piotr Kenig. Familia Josephych znana i nieznana (2). „Relacje–Interpretacje”. 2 (38), s. 30–31, czerwiec 2015 r. [dostęp 08.01.2023 r.]
- Bielsko-Biała. Dziedzictwo kulturowe (mapa). Bielsko-Biała: Stowarzyszenie „Olszówka”, 2007 r.
- a b Willa Moritza Fritsche. Projekt BB – Bielsko-Biała historia dawna i współczesna. [dostęp 08.01.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Pałacyk Alfreda Michla w Bielsku-Białej | Willa Theodora Sixta w Bielsku-Białej | Dwór Pruszyńskich w Bielsku-BiałejOceń: Willa Moritza Fritsche w Bielsku-Białej