Adam Olech

---

Życiorys

Adam Olech to wybitny filozof, który zdobył stopień doktora na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego praca doktorska poświęcona była semiotyce logicznej, a promotorem był Jan Woleński. Następnie uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, za osiągnięcie naukowe zatytułowane Język, logika i poznanie.

Obecnie Adam Olech pełni funkcję profesora nadzwyczajnego w Katedrze Filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Przez wiele lat kierował Instytutem Filozofii, Socjologii i Psychologii na Wydziale Nauk Społecznych Akademii im. Jana Długosza, a następnie dyrektorem Instytutu Filozofii na wspomnianym uniwersytecie.

W swojej karierze był również Przewodniczącym Częstochowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, gdzie miał znaczący wpływ na rozwój lokalnej społeczności filozoficznej. W swojej twórczości naukowej Adam Olech odnosi się do bogatej tradycji szkoły lwowsko-warszawskiej oraz fenomenologii, nawiązując m.in. do myśli Edmunda Husserla i Romana Ingardena.

Publikacje książkowe autorskie

Adam Olech jest autorem szeregu publikacji naukowych, które wpłynęły na rozwój myśli semantycznej. Wśród jego ksiąg znajdują się ważne prace z zakresu semiotyki i teorii poznania.

• 1993: Język, wyrażenia i znaczenia: semiotyka Kazimierza Ajdukiewicza,
• 2014: Semantyczna teoria poznania,
• 2020: The Semantic Theory of Knowledge, Peter Lang AG, Bern, Switzerland.

Redakcje monografii

Adam Olech jest autorem i redaktorem wielu istotnych prac naukowych. Jego wkład w naukę można przestudiować poprzez poniższe publikacje:

• 2001: Psychologizm-antypsychologizm. W setną rocznicę wydania Logische Untersuchungen Edmunda Husserla. Wstęp i redakcja: A. Olech, „Aureus”, Kraków,
• 2010: Wokół „Pamięci i tożsamości”. Wstęp opatrzył A. Olech, redakcja: A. Olech i M. Rembierz, „Esus”, Poznań,
• 2016: Vzdělanec v provincii. Uczony na prowincji. Uspołędźli: Tomus 3. Filosofie v provincii. Filozofia na prowincji, red. A. Olech i M. Otisk. Wprowadzenie: M. Otisk. Wydawca: Ostravská univerzita w Ostravě, Filozofická fakulta, oraz Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Ostrava.

Wybrane rozprawy, artykuły i eseje

W kontekście rozważań Filozoficznych, Adam Olech odnosi się do wielu kluczowych kwestii. Wśród takich analiz można znaleźć dyskusję na temat „jasnego i niejasnego stylu filozofowania” Kazimierza Twardowskiego, opublikowaną w „Principia. Pismo koncepcyjne z filozofii i socjologii teoretycznej”, tom V, pod redakcją Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie z 1992 roku.

W 1995 roku, w tomie XIII-XIV „Principia” poruszona została tematyka dojrzewania do pełni Absolutu w obliczu koncepcji humanistycznych. Rok później, w t. XVI-XVII, Olech podejmuje polemikę dotyczącą sporu między Romanem Ingardenem a Kazimierzem Ajdukiewiczem.

Również w publikacji „Filozofia Nauki”, R.VI, nr 2(22) z 1998 roku, rozwija on rozważania na temat pojęć uniwersalnych oraz transcendentalnych. Warto zaznaczyć, że artykuł dotyczący poczucia realności świata znalazł się w zbiorze pod redakcją J. Hartmana w 2000 roku, analizując złożoność interakcji języka z poznaniem.

Olech stara się również przedstawić różnice w podejściu Ajdukiewicza a Husserla, szczególnie w kontekście znaczenia wyrażeń, o czym świadczy jego praca opublikowana w „Studia Semiotyczne” pod redakcją Jerzego Pelca w 2001 roku.

Interesującym elementem jego dorobku jest refleksja nad stanowiskiem Tadeusza Czeżowskiego w związku z istnieniem świata, zawarta w zbiorze poświęconym temu wybitnemu filozofowi, wydanym przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w 2002 roku. Również w 2004 roku, w pracy redagowanej przez Alinę Motycką, Olech odnosi się do myśli platońskiej oraz udowadnia, że „nikt, kto jest rozumny, nie może być wrogiem Platona”.

W kolejnych latach przygotował materiały dotyczące różnych kwestii filozoficznych, takich jak rola języka w poznaniu w „Przeglądzie Filozoficznym – Nowej Serii” z 2005 roku oraz prawdomówności i prawdziwości w kontekście półwiecza Polskiego Towarzystwa Semiotycznego w 2010 roku.

W roku 2013, Olech napisał artykuł o prawdzie i dowodzie w kontekście zmieniającego się świata, a dwa lata później rozważał sensowność logiczną oraz odnosząc się do Ajdukiewicza i Ingardena, którzy byli uczniami Husserla. W 2018 roku, jego prace zostały wzbogacone o refleksje na temat semantycznej teorii poznania Kazimierza Ajdukiewicza, co zostało opublikowane w „Studia Philosophica Wratislaviensia” vol. XVI, fasc. 2(2019), dostępne pod linkiem Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

W swoich publikacjach Adam Olech stara się łączyć historię filozofii z nowoczesnymi podejściami, co czyni jego prace niezwykle cennymi dla współczesnej dyskusji filozoficznej.

Przekłady z języka angielskiego

W poniższym zestawieniu przedstawione zostały różnorodne przekłady oraz opracowania w języku angielskim. Każde z wymienionych dzieł przyczynia się do szerszego zrozumienia tematów związanych z epistemologią oraz naukoznawstwem.

• Skolimowski H., Kazimierz Ajdukiewicz – epistemologia odzwierciedlona w języku (rozdz. V. książki tegoż autora pt. Polish Analytical Philosophy, Routledge and Kegan Paul, London 1967, ss. 131-171), w: „Zagadnienia naukoznawstwa”, z.3/75, t.XIX, Ossolineum, PAN Warszawa 1983, s. 277-308,
• McMullin E., Racjonalne i społeczne parametry nauki (The Rational and the Social, w: “Grazer Philosophische Studien”, nr 12/13, 1981), w: „Zagadnienia naukoznawstwa”, t. XIX, z.4 /76, Ossolineum, PAN Warszawa 1983, s. 521-536,
• Zahar E., Logika odkrycia czy psychologia inwencji? (Logic Discovery or Psychology of Invention, w: “The British Journal for the Philosophy of Science”, vol. XXXIV 1983, nr 3), w: „Zagadnienia naukoznawstwa”, t.XX, z. 4/80, Ossolineum, PAN Warszawa 1984, s. 611-622,
• Yahiel N., Od normatywnej do interpretatywnej socjologii wiedzy (referat pt. From a Normative to an Interpretative Sociology of Science), w: „Zagadnienia naukoznawstwa”, t. XXI, z. 1/81, Ossolineum, PAN Warszawa 1985, s. 47-64,
• Jerzy Kosiński, Malowany ptak (rozdz. 1. i 2.) (Jerzy Kosiński, The Painted Bird, Bantam Book, New York 1981), w: “Pismo literacko-artystyczne”, 5/72, R. VII, Kraków 1988, s. 4-22 (przekład wykonany z żoną – Haliną Olech).

---

Oceń: Adam Olech

---