Różka Korczak-Marla to postać o niezwykle bogatym dorobku, która urodziła się 24 kwietnia 1921 roku. Po swojej śmierci, 5 marca 1988 roku w En ha-Choresz, pozostawiła po sobie ogromny ślad w historii społeczności żydowskiej.
Znana jako Rejzl Korczak, była nie tylko nauczycielką, ale również aktywną działaczką społeczną. W okresie II wojny światowej, kiedy Polska znajdowała się pod niemiecką okupacją, Różka stała się istotnym członkiem antyfaszystowskiego podziemia.
Jej odwaga i determinacja w walce z terrorem faszystowskim uczyniły ją bohaterką partyzancką, która nie wahała się podjąć działań w obronie praw człowieka i wolności w obliczu niezwykle trudnych okoliczności. Różka Korczak-Marla to symbol niezłomności i heroizmu w czasach najciemniejszych w historii ludzkości.
Życiorys
Różka Korczak-Marla przyszła na świat 24 kwietnia 1921 roku, w jednej z dwóch polskich miejscowości – Bielsku lub Płocku. Pochodziła z rodziny, której członkiem był handlarz bydłem. W swojej młodości kształciła się w polskiej szkole, a jej zaangażowanie społeczne doprowadziło do tego, że stała się jedną z kluczowych organizatorek strajku żydowskich uczniów, protestujących przeciwko antysemickim wypowiedziom dyrektora. W 1934 roku rodzina Różki osiedliła się w Płocku, gdzie trudna sytuacja finansowa sprawiła, że podjęła zatrudnienie, a jednocześnie uczęszczała na wieczorowe kursy edukacyjne. W tym czasie dołączyła również do syjonistycznej organizacji młodzieżowej Ha-Szomer Ha-Cair.
Po tym, jak wojska niemieckie i radzieckie zajęły Polskę, Różka uciekła do Wilna, gdzie wraz z grupą uchodźców założyła kooperatywę produkującą szczotki. Kiedy Wilno zostało przejęte przez Związek Radziecki, działacze jej organizacji zeszli do podziemia. W momencie, gdy Niemcy ponownie zajęli miasto i utworzyli getto, Korczak podjęła pracę jako bibliotekarka. Przystąpiła także do Zjednoczonej Organizacji Partyzanckiej, w ramach której szmuglowała broń oraz żywność do getta, a także bojowników organizacji do pobliskiej Puszczy Rudnickiej.
Po likwidacji getta, która miała miejsce 23 września 1943 roku, Różka znalazła się po stronie aryjskiej, wstępując do żydowskiego oddziału partyzanckiego „Nekama” (co w tłumaczeniu oznacza „Zemsta”), dowodzonego przez Abę Kownera, który walczył z Niemcami w puszczy. Wkrótce stała się jedną z przywódczyń oddziału, wyróżniając się w akcjach sabotażowych oraz zarządzając logistyką i aprowizacją.
Po przejęciu Wilna przez ZSRR w lipcu 1944 roku, Różka nawiązała kontakt z ocalonymi z Kowna i została skierowana do Rumunii, gdzie rozpoczęła tworzenie ośrodków dla żydowskich uchodźców z Europy, przygotowujących ich do nielegalnego przejścia do Palestyny. Sama dotarła do Palestyny 12 grudnia 1944 roku i była jedną z pierwszych osób, które przybyły do Izraela, posiadając świadectwa na temat Zagłady Żydów litewskich.
Początkowo osiedliła się w kibucu Elon, a w 1946 roku wraz z grupą byłych partyzantów współtworzyła kibuc En ha-Choresz, w którym mieszkała aż do swojej śmierci. Pracowała jako nauczycielka w lokalnej szkole średniej, a także angażowała się w edukację młodzieży na temat Holokaustu. Jej mąż, Awi Marla, był ojcem trojga ich dzieci.
Różka aktywnie uczestniczyła w tworzeniu miejsc pamięci żydowskiego oporu, w tym Lochamej haGeta’ot, organizacji Giwat Hawiwa oraz kibucu Jad Mordechaj. W 1964 roku opublikowała autobiograficzną książkę „Płomienie w popiołach”, która dokumentowała historię wileńskiego getta, pisana była od 1945 roku, tuż po jej przybyciu do Palestyny. Zmarła na raka 5 marca 1988 roku.
Przypisy
- a b c d e f g h NeimaN. Barzel NeimaN., Rozka Korczak-Marla, [w:] Jewish Women's Archive, 2017 [dostęp 23.11.2017 r.]
- a b c d e f Stephen K.S.K. Stein Stephen K.S.K., Korczak, Rozka, [w:] Bernard A.B.A. Cook (red.), Women and War: A Historical Encyclopedia from Antiquity to the Present, t. I, ABC-CLIO, 2006, s. 346, ISBN 978-1-85109-770-8 [dostęp 23.11.2017 r.]
- Корчак-Марла Ружка, [w:] redakcja encyklopedii, Электронная еврейская энциклопедия, t. III, Jerozolima: Ассоциация по изучению еврейских общин, 2003, s. 232–233 [dostęp 23.11.2017 r.]
- NataliaN. Aleksiun NataliaN., Dokąd dalej?: ruch syjonistyczny w Polsce (1944-1950), Centrum Badania i Nauczania Dziejów i Kultury Żydów w Polsce Im. Mordechaja Anielewicza, 2002, s. 106-119, ISBN 978-83-88542-37-4 [dostęp 23.11.2017 r.]
- NataliaN. Aleksiun-Mądrzak NataliaN., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947 (część III), „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 4/96 (180), 1996, s. 35-48 [dostęp 23.11.2017 r.]
- RóżkaR. Korczak RóżkaR., Lehavot baEfer, Merhavia: Sifriat Poalim, 1965
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Aleksander Zawadzki (przyrodnik) | Adam Olech | Otfried Mickler | Georg Friedrich Stabel | Ilona Bluemke | Marek Bernacki | Robert Mysłajek | Erwin Hanslik | Józef Filipek | Adam Łajczak | Jan Andrzej Kubik | Maria Szumiec | Dariusz Libionka | Karl Kolbenheyer | Jan Nikliborc | Marek Dzida | Bolesław Boczek | Hugo von Seeliger | Piotr Francuz | Mieczysław SteinOceń: Różka Korczak-Marla