Adam Broż


Adam Broż to wybitny polski historyk sztuki i dziennikarz, którego życie zawodowe jest nierozerwalnie związane z Rzymem, gdzie osiedlił się w 1965 roku. Urodził się 27 stycznia 1935 roku w Bielsku.

W trakcie swojej kariery, Broż pełnił rolę sekretarza wielu znaczących postaci, w tym Emeryka Hutten-Czapskiego w latach 1969–1979 oraz Karola Popiela w latach 1970–1977. Jego prace obejmują także przewodniki po Rzymie, które mają na celu przybliżenie tego fascynującego miasta i jego bogatej historii.

Życiorys

Adam Broż przyszedł na świat jako syn Stanisława oraz Urszuli z domu Jachimskiej. Swoje młodzieńcze lata spędził w Krakowie, gdzie w okresie od 1955 do 1961 roku odbywał studia z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym czasie angażował się również w działalność związaną z fotografią artystyczną, a także pracował w roli fotografa naukowego jako asystent techniczny na Akademii Medycznej w Krakowie.

W 1965 roku, Broż odbył roczne stypendium Fundacji Rzymskiej im. Margrabiny J. S. Umiastowskiej, które dotyczyło renesansu włoskiego. Ten pobyt w Rzymie przyniósł mu wiele ważnych doświadczeń, w tym pełnienie funkcji sekretarza Emeryka Hutten-Czapskiego, również prezesa Fundacji. Między 1969 a 1979 rokiem, miał przyjemność uczestniczyć w licznych podróżach antykwarycznych po Europie, z naciskiem na Paryż. Dodatkowo, w latach 1969-1977 służył jako sekretarz Karola Popiela, który był członkiem londyńskiego rządu w czasach premiera Władysława Sikorskiego.

Od 1968 do 2012 roku Broż sprawował rolę administratora Hospicjum Związku Polskich Kawalerów Maltańskich w Rzymie, które później zmieniło nazwę na Dom Maltański. W tym miejscu zatrzymywali się polscy stypendyści, w tym uznany naukowiec Jerzy Vetulani, z którym Broż łączyła długa przyjaźń od około 1960 roku. Hospicjum stało się swoistym azylem dla Polaków przybywających zza żelaznej kurtyny, oferując przystępne ceny oraz dostęp do kuchni. W Rzymie Adam Broż pełnił także rolę pilota wycieczek, prowadząc polskie grupy.

Podczas swojego pobytu w Rzymie, Broż ukończył kurs z zakresu archeologii miasta oraz kurs konserwacji papieru, w tym książek. Miał również zaszczyt poznać Federico Felliniego i wystąpić w jego filmie „Casanova” z 1976 roku. Jego kariera dziennikarza zaowocowała publikacjami w takich czasopismach jak „Tygodnik Powszechny”, „Przekrój”, „Kultura”, „Narodowiec” oraz w nowojorskim „Nowym Dzienniku”, a także w „Niedzieli” i „Akcencie” po latach.

Broż odegrał kluczową rolę w pozyskiwaniu włoskich marmurów, które wykorzystano do odbudowy wnętrz Zamku Królewskiego w Warszawie w latach 70-tych i 80-tych XX wieku. W ciągu swojej kariery wydał wiele przewodników turystycznych dotyczących Rzymu, w tym: „Rzym i Watykan. Przewodnik” (Rzym 1982, sześć wydań do 1992), „Historia lat świętych” (Rzym 1983), oraz „Rzym – Rok Święty 1983. Jubileusz Odkupienia. Bulla papieska” (wraz z B. Lewandowskim, Rzym 1983) i wiele innych. Wystąpił także w produkcji Telewizji Polskiej, serialu dokumentalnym „Polacy w Rzymie i Watykanie” (2014).

W ciągu lat Adam Broż zbudował wartościową kolekcję rycin przedstawiających artystów, z których 73 grafiki zostały zaprezentowane na wystawie „Portrety artystów w grafice. Ryciny z kolekcji Adama Broża” na Zamku Królewskim w Warszawie w 2015 roku. W 1984 został członkiem Zrzeszenia Wolnych Dziennikarzy w Monachium, a od 1 stycznia 1997 roku był akredytowany w biurze prasowym Stolicy Apostolskiej.

Broż jest żonaty z Bożeną z domu Sikorską, która jest lekarzem.

Publikacje (wybór)

Oto wybór publikacji autorstwa Adama Broża, który pokazuje jego twórczość i wkład w literaturę przedstawiającą tematykę związaną z Rzymem i Watykanem, a także innymi istotnymi elementami kultury polskiej:

  • Tadeusz Kałkowski: Tysiąc lat monety polskiej. Kraków: 1963. Brak numerów stron w książce. Wznowienie w 1974 i 1981 – autor fotografii,
  • Rzym i Watykan. Przewodnik. Plurigraf, 1982. Brak numerów stron w książce,
  • Rzym – Rok Święty 1983. Jubileusz Odkupienia. Bulla papieska. Roma: Soprani, 1983. Brak numerów stron w książce,
  • Rzym i okolice. Przewodnik turystyczny. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. Brak numerów stron w książce,
  • Rzym. Watykan. Historia lat świętych. Plurigraf, 2001. Brak numerów stron w książce,
  • Rzeźba dekoracyjna Sukiennic krakowskich z okresu restauracji i przebudowy przez Tomasza Prylińskiego w latach 1875–1979. „Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie”. 2, s. 41–93, 2004,
  • Watykan. Przewodnik pielgrzyma. Przewodniki Wiedzy i Życia, Hachette Livre Polska, 2006. Brak numerów stron w książce. Wraz z Marią Betlejewską,
  • Rzym po polsku. Świat Książki, 2009. Brak numerów stron w książce. Wznowienie 2014,
  • Emeryk Hutten Czapski, jr: wspomnienia sekretarza. „Prace Komisji Historii Nauki PAU”. 13, s. 117–128, 2014,
  • Rzymskie spotkania z Jerzym. W: Wybitni uczeni we wspomnieniach. Jerzy Vetulani. Warszawa: Biuro Upowszechniania i Promocji Nauki PAN, 2019, s. 185–187. ISBN 978-83-63305-73-4.

Każda z wymienionych pozycji wnosi istotne informacje oraz refleksje na temat kultury i historii, a także jest cennym źródłem wiedzy dla tych, którzy pragną zgłębić tematykę Rzymu i Watykanu.

Odznaczenia

Adam Broż został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami za swoje osiągnięcia. Wśród nich znajdują się następujące odznaczenia:

  • Krzyż Orderu pro Merito Melitensi, który otrzymał w 1987 roku,
  • Komandor Orderu pro Merito Melitensi, nadany mu w 2001 roku.

Przypisy

  1. Adam Broż: Rzymskie spotkania z Jerzym. W: Wybitni uczeni we wspomnieniach. Jerzy Vetulani. Warszawa: Biuro Upowszechniania i Promocji Nauki PAN, 2019, s. 185–187. ISBN 978-83-63305-73-4.
  2. Wernisaże literackie Akcentu. Niecodziennik. Pismo Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, 16.01.2019 r. [dostęp 09.12.2019 r.]
  3. Opowieści o Rzymie. Spotkanie z Adamem Brożem. Telewizja Polska Lublin, 22.01.2019 r. [dostęp 10.12.2019 r.]
  4. Marcin Rotkiewicz: Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015, s. 101. ISBN 978-83-8049-092-5.
  5. Tomasz Jakubowski: Portrety artystów w grafice z kolekcji Adama Broża. W: Portrety artystów w grafice. Ryciny z kolekcji Adama Broża. Katalog wystawy. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 17.02.2015 r. [brak numerów stron w książce]
  6. Andrzej Rottermund: Słowo wstępne. W: Portrety artystów w grafice. Ryciny z kolekcji Adama Broża. Katalog wystawy. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 17.02.2015 r. [brak numerów stron w książce]
  7. Łukasz Janicki: To Rome with Love. Akcent, 2015. [dostęp 23.01.2019 r.]
  8. Jarosław Mikołajewski: Nowy serial "Polacy w Rzymie i Watykanie". Gazeta Wyborcza, 22.03.2014 r. [dostęp 23.01.2020 r.]
  9. Adam Broż – Archiwum. Przekrój. [dostęp 10.12.2019 r.]
  10. Dobra starość do umiejętność wykorzystania doświadczenia. W: Andrzej Kobos: Po drogach uczonych. T. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2007, s. 500.
  11. Agata Judycka, Zbigniew Judycki: Polonia. Słownik biograficzny. Warszawa: PWN, 2000, s. 36.
  12. a b c d e f g h Skuterem przez świat starożytny. W: Ewa Prządka: Świadectwa. Testimonianze. T. 2. W kręgu kultury i sztuki. Rzym: Fundacja Rzymska Margrabiny J. S. Umiastowskiej, 2002, s. 259–268.

Oceń: Adam Broż

Średnia ocena:4.99 Liczba ocen:23