Walter Kuhn

---

Życiorys

Walter Kuhn przyszedł na świat w Bielsku, miejscowości, która przez wieki utrzymywała status niemieckiej enklawy językowej w regionie Śląska Austriackiego i Galicji. Jego ojciec, Josef, pełnił funkcję dyrektora Bielskiej Szkoły Przemysłowej i był zwolennikiem poglądów promujących niemiecką jedność narodową, wspierając m.in. Georga von Schönerera. W wieku jedenastu lat, Walter stał się uczestnikiem bitwy nad Białą, która na stałe zapisała się w historii miasta jako konflikt pomiędzy przedstawicielami polskiego i niemieckiego nacjonalizmu.

Po ukończeniu szkoły średniej w 1921 roku, młody Kuhn zapisał się na studia na Uniwersytecie Technicznym w Grazu. W 1927 roku udał się do Wiednia, gdzie uzyskał dyplom inżyniera, a następnie, dzięki stypendium naukowemu, rozpoczął drugie studia z zakresu etnologii i historii w Wiedniu oraz Tybindze. W 1931 roku obronił na Uniwersytecie Wiedeńskim pracę doktorską zatytułowaną Die jungen deutschen Sprachinseln in Galizien, co w tłumaczeniu oznacza 'Nowsze niemieckie wyspy językowe w Galicji.’

W okresie studiów, w 1926 roku, Walter uczestniczył w feriach zimowych jako członek organizacji Wandervogel, podróżując z grupą przyjaciół na Wołyń oraz do wschodniej Galicji. Tam zetknął się z lokalną społecznością niemiecką, co zaowocowało nawiązaniem znajomości z Kurtem Lückiem, liderem organizacji niemieckich, które działały w Łucku. Od 1932 roku, współpracował z Niemieckim Związkiem Kulturalnym (Deutscher Kulturbund) w Katowicach, a cztery lata później przeniósł się do Wrocławia na zaproszenie Hermanna Aubina oraz Alberta Brackmanna, by wykładać na Uniwersytecie Wrocławskim jako profesor etnologii niemieckiej i przedmiotów związanych z niemieckim Wschodem. Finansowanie dla jego badań pochodziło z nazistowskiej organizacji Nordostdeutsche Forschungemeinschaft, chociaż według niektórych źródeł, Kuhn nie był zwolennikiem ich ideologii.

29 września 1939 roku, Walter skontaktował się z Theodorem Schiederem, wysyłając mu tajny dokument Deutsche Dörfer in Mittelpolen unmittelbar jenseits der alten Reichsgrenze, co oznacza 'Niemieckie wsie w Polsce środkowej bezpośrednio za starą granicą Rzeszy’. Wraz z innymi badaczami, takimi jak Schieder, Aubin i Brackmann, był współautorem memoriału dotyczącego „germanizacji Poznańskiego i Prus Zachodnich”, który postulował „przesiedlenie” 2,9 miliona Polaków i Żydów z tego obszaru. Ponadto, uczestniczył w niemiecko-radzieckiej komisji, która miała na celu ustalenie granic w oparciu o rzekome podziały etniczne. W latach 1939-1940, prowadził badania rasowe na Wołyniu oraz w Galicji Wschodniej, co miało przygotować grunt pod przyszłe przesiedlenia ludności niemieckiej do Rzeszy.

W roku 1940, Kuhn formalnie przyjął członkostwo w NSDAP, a trzy lata później został wcielony do Wehrmachtu, gdzie walczył na froncie zachodnim, aż do momentu, gdy dostał się do niewoli brytyjskiej. Po wyzwoleniu, od 1947 roku kontynuował działalność naukową na Uniwersytecie Hamburskim, specjalizując się w badaniach nad historią niemieckiego osadnictwa na wschodzie. W swoim dorobku naukowym znalazły się m.in. książki Siedlungsgeschichte Oberschlesiens (’Historia osadnictwa na Górnym Śląsku’, 1954) oraz Geschichte der deutschen Ostsiedlung in der Neuzeit (’Historia niemieckiego osadnictwa na wschodzie w epoce nowożytnej’, 1957). W 1955 roku został mianowany profesorem, a w 1968 przeszedł na emeryturę, nie rezygnując jednak z aktywności naukowej. Jego ostatnie znaczące dzieło, obszerna monografia poświęcona bielsko-bialskiemu zespołowi językowo-osadniczemu pt. Geschichte der deutschen Sprachinsel Bielitz (Schlesien), opublikował w 1981 roku. Zmarł w Salzburgu w 1983 roku. W marcu 1944 roku w Cieszynie, uhonorowano go Oberschlesischer Wissenschaftspreis (Górnośląska Nagroda Naukowa) oraz odznaczeniem Gauplakette für oberschlesische Landesforschung.

---

Oceń: Walter Kuhn

---