Ulica Teodora Sixta w Bielsku-Białej

Ulice i place

Ulica Teodora Sixta to atrakcyjna arteria zlokalizowana w sercu Bielska-Białej, znajdująca się na historycznym Dolnym Przedmieściu. Ta stosunkowo krótka ulica, o długości 350 m, biegnie równoleżnikowo, subtelnie odchylając się w stronę południowo-zachodnią. Łączy ulicę 3 Maja z ulicą Juliusza Słowackiego, tworząc ważny element komunikacyjny w tym rejonie miasta.

W trakcie swojego przebiegu, ulica Teodora Sixta przecina kilka innych dróg, w tym ulice Adama Mickiewicza, Wiktora Przybyły oraz Zygmunta Krasińskiego, co czyni ją istotnym punktem w miejskiej infrastrukturze. Po stronie parzystej ulica posiada 20 numerów, natomiast po stronie nieparzystej znajduje się ich 25.

Warto zauważyć, że na całej długości ulicy obowiązuje ruch jednokierunkowy, kierujący się od ulicy Słowackiego w stronę 3 Maja. Dodatkowo, ulica ta znajduje się w obrębie miejskiej strefy płatnego parkowania, co wymaga uwagi od kierowców planujących postój w tym rejonie.

Historia

Ulica ta została wytyczona w 1889 roku, w ramach tzw. kwartału willowego, który charakteryzował się eleganckimi rezydencjami. Patronem ulicy jest Theodor Sixt (1834–1897), znany bielski fabrykant, a także zaangażowany społecznie działacz i filantrop. Był on właścicielem willi przy sąsiedniej ul. Mickiewicza, która wcześniej nosiła nazwę Elisabethstraße.

Nazwa ulicy została nadana w 1900 roku i funkcjonowała normalnie do końca drugiej wojny światowej. Po zakończeniu konfliktu, nazwę przywrócono w roku 1989, a w międzyczasie, w okresie PRL, przemianowano ją na cześć Karola Marksa. Historia ulicy pokazuje dynamikę zmian społecznych i politycznych, jakie miały miejsce w Bielsku-Białej na przestrzeni lat.

Zabudowa

Na ulicy Teodora Sixta w Bielsku-Białej można zaobserwować zróżnicowaną zabudowę, która łączy w sobie różne epoki i style. W dolnej części ulicy dominuje zwarta zabudowa kamieniczna, której początki sięgają XX wieku, wzbogacona o późniejsze plomby. Z kolei górna część, szczególnie w rejonie skrzyżowania z ul. Krasińskiego, wyróżnia się zespołem czterech gmachów publicznych, wzniesionych w latach 1910-1930.

Ważniejsze obiekty

  • nr 2 (róg 3 Maja 27) – neobarokowa kamienica z 1895 roku, która niegdyś należała do Michaela Neumanna oraz później Georga Schwabego, właściciela dzisiejszej Indukty,
  • nr 5 – siedziba Delikatesów Wiejskich,
  • nr 9-11 – była kamienica Moritza Bartelmussa, który był właścicielem fabryki śrub i wyrobów emaliowanych przy ul. Podwale,
  • nr 14 – dawny budynek Rosenblumów z 1907 roku, który stał się siedzibą firmy budowlanej Jüttner&Bolek, obecnie jeden z bardziej wyrazistych zabytków architektury secesyjnej w Bielsku-Białej,
  • nr 16 (róg Krasińskiego 34) – gmach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; pierwotna siedziba Powiatowej Kasy Chorych wzniesiona w 1927 roku, zaprojektowana w stylu modernizującego neoklasycyzmu,
  • nr 17 (róg Krasińskiego 32) – budynek I Urzędu Skarbowego, wzniesiony w 1921 roku, charakteryzujący się wczesnomodernistycznym stylem z elementami neoklasycyzmu i neobaroku, wzniesiony na zlecenie Węglowo-Przemysłowej Spółki Akcyjnej „Silesia” (Zakłady Górnicze Silesia),
  • nr 19 (róg Krasińskiego 33) – funkcjonalistyczny gmach Banku Polskiego, później siedziba bielskiego oddziału NBP oraz Banku Gospodarstwa Krajowego, zaprojektowany z częścią mieszkalną, wybudowany w latach 1928–1931; wpisany do rejestru zabytków 9 lipca 2020 (nr rej. A/673/2020),
  • nr 20 – siedziba Bielskiej Szkoły Przemysłowej, neobarokowy gmach z lat 1910–1913, obejmujący zaplecze warsztatowe; wpisany do rejestru zabytków 30 czerwca 2022 (nr rej. A/1003/22).

Przypisy

  1. Michał Bulsa, Krystyna Wieczorek, Wnętrze gmachu Banku Polskiego przy ul. Teodora Sixta 19 w Bielsku-Białej jako przykład klasycyzującego modernizmu dwudziestolecia międzywojennego, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2023, t. 15, s. 30.
  2. Michał Bulsa, Decyzje dotyczące wpisów i skreśleń w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2022 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2023, t. 15, s. 381.
  3. WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/1003/22) wkz.katowice.pl [dostęp 28.07.2022 r.]
  4. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 27 lipca 2020 r. wkz.katowice.pl [dostęp 27.07.2020 r.]
  5. We współczesnym zapisie nazwy ulicy spolszczono imię na „Teodor” bez „h”.

Oceń: Ulica Teodora Sixta w Bielsku-Białej

★★★★★
Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:9